KURUNZI YA KISWAHILI: JIFUNZE AINA 2 YA MANENO YA KISWAHILI

Loading...

Katika Makala ya leo ya Kurunzi ya Kiswahili, tunajifunza aina nane ya maneno ya Kiswahili. Maneno hayo ni Nomino, vivumishi, vitenzi, vielezi, viunganishi, vihusishi, viwakilishi na vihisishi. 

Kataika Makala ya leo, tutaangazia aina mbili pekee.

1. NOMINO - Nomino ni maneno yanayotaja watu na vitu. 

Hizi ni baadhi ya nomino za Kiswahili: 
a. Nomino za pekee: Hizi hutaja majina mahususi; watu, miji, nchi, mito, milima, maziwa na huanza kwa herufi kubwa. 

b. Nomino za kawaida: Hizi hutaja vitu bila kuzingatia umahususi wake. Si lazima zianze na herufi kubwa. 

c. Nomino dhahania: Haya yanahusu majina ya vitu ambavyo havi wezi kuonekana. Mfano werevu, upole 

d. Nomino kitenzi jina: Hizi nomino zinahusu vitenzi. Huundwa kwa kuongeza kiambishi awali ‘ku’ kwenye mzizi wa kitenzi. Mfano: Kusoma, kuimba, kucheka. 

e. Nomino za wingi: Hizi huhusu majina ya vitu ambavyo haviwezi kuhesabika. Mfano: mchanga, maji, n.k 

f. Nomino za makundi: Hii inahusu yaliyo katika makundi mbali. Mfano: umati wa watu

2. VIVUMISHI - Haya ni maneno yanayoelezea mengi kuhusu nomino. 

Aina ya vivumishi: 

a. Vivumishi sifa: Hivi huelezea sifa maalum za nomino husika. Mfano: mwanafunzi mwema amefaulu. 

b. Vivumishi vya idadi: Hivi huonyesha idadi ya nomino inayozungumziwa. Huwa vya aina mbili. (a) idadi kamili: Hivi ni vya idadi inayojulikana. (b). idadi isiyo kamili: Idadi ambayo haijabainika wazi. 

c. Vivumishi vimilikishi: Huonyesha kitu fulani kinamilikiwa na mtu au kitu kingine. Mfano mwalimu wangu amekuja. 

d. Vivumishi vionyeshi: Hivi huonyesha mahali au upande ambao kitu kilipo. Mfano: Mhimili wangu amefika. 

e. Vivumishi vionyeshi: Huonyesha mahali au upande ambao nomino inayorejelewa ilipo. Mfano: Daktari huyu ameenda. 

f. Vivumishi viulizi: Hivi huuliza habari zaidi kuhusu nomino husika. Mfano: Mgeni yupi hali wali? 

g. Vivumishi vya pekee: Hivi huzungumzia upatanisho wa kisarufi kulingana na ngeli inayozungumziwa. 

h. Vivumishi vya ‘A’ unganifu: Huundwa kwa mzizi wa a unganifu. Huundwa kwa kuhusisha kivumishi cha nomino inayotajwa awali. 

Makala yataendelea Ijumaa ijayo kwa aina zingine.
Na Aziza Omari.
.
.
Una maoni? Una habari ambayo ungependa tuichapishe? Tuma ujumbe kwa mhariri mkuu:dundiikaonline@gmail.com.